SüngerBob KarePantolon çocukların severek izlediği oldukça uzun soluklu bir çizgi dizi. Hal böyle olunca üzerinde çokça araştırma yapılmış ve makale yazılmış. Biz de Çocukla Sinema ekibi olarak sizler için SüngerBob KaraPantolon ile ilgili yapılan bu araştırmaları derledik.
Selinay Yüksel
Sünger Bob’un Olumlu Etkileri
İlk yayın tarihi 1 Mayıs 1999 olan ve günümüzde halen devam eden SüngerBob KarePantolon, özellikle Y kuşağı için vazgeçilmez bir çizgi film. CNN Entertainment’ın haberine göre karakterin kitlesel çekiciliği bazı eleştirmenleri şaşırtmış olsa da izleyici tarafından Sünger Bob’un insanlara verdiği “olumlu” mesajlar var.
Bunlardan ilki izleyiciye cesaret vermesi çünkü SüngerBob aklına koyduğu her şeyi yapmasıyla ünlü bir karakter. Sonucu istediği gibi gitmese de kendi hatalarının üstesinden bir şekilde kendi geliyor. Bu da izleyiciye olumlu olarak geçiyor ve onları cesaretlendiriyor.
İkinci olumlu etkisi ise karakterin eşitlikçi olması. Ona göre kimseye ayrımcılık yapılmaması ve herkese kibar yaklaşılması gerekiyor. Hatta rekabet kavramına bile çoğu zaman “dostça” yaklaşıyor.
Bu durum ise üçüncü etkiyi doğuruyor: Şiddet sahnesi var olan diğer çizgi filmlerle karşılaştırılınca yok denecek kadar az.
Ebeveynler Ne Diyor?
Commonsense Media’daki ebeveyn yorumları da CNN’in haberini destekler nitelikte. İşte ebeveyn yorumlarından bazıları:
- “SüngerBob'u izlemek, ebeveynlere, çocuklara büyüdüklerinde neyle karşılaşacaklarını öğretmek için harika bir fırsat veriyor.”
- Çocuğumun ne izlediğini izliyorum ve birlikte bu sarı sevimli deniz süngerini izlemekten çok zevk alıyoruz. Çünkü SüngerBob ‘iyi’ biri. Çalışkan, arkadaş canlısı, sadık, kibar ve dürüst. Aynı zamanda Patrick için iyi bir arkadaş.
- SüngerBob benim ve çocuklarımın favorisi. O bir çizgi film ikonu ve çocuklar için kesinlikle çok eğlenceli!
- Ben SüngerBob’u gençken izliyordum, şimdi ise çocuklarım izliyor. Şiddet yok, kötü dil yok, neden her yaştan çocuğun izlemesine izin verilmemesi gerektiğini anlamıyorum.
Fakat Ebeveynlerinin Farkında Olması Gereken Bir Sonuç Var
Tüm bunlara rağmen, yani Sünger Bob Nickelodeon tarihindeki en uzun soluklu ve en sevilen çizgi filmlerden biri olsa da çocuk psikologları tarafından çok da sevilmiyor. “Pediatrics” adlı dergide yayınlanan bir araştırmaya göre, SüngerBob gibi hızlı tempolu çizgi filmleri birkaç dakikalığına bile izlemek okul öncesi çocuklarda soyut düşünmeyi, kısa süreli hafızayı ve dürtü kontrolünü engelliyor. Çünkü diğer çizgi filmlere göre, SüngerBob’un, her 11 saniyede bir sahneleri değişiyor.
Virginia Üniversitesi'nden Psikolog Angeline Lillard liderliğindeki araştırmacılar, dört yaşındaki 60 çocuğu rastgele üç aktiviteye ayırdı. Buna göre çocuklar dokuz dakika boyunca kalemlerle serbestçe çizim yapacak, o zaman için daha yavaş tempolu bir PBS çizgi filmini izleyecek veya SüngerBob KarePantolon izleyecek. Daha sonra okul öncesi çocuklardan geriye doğru sayma, bulmacaları çözme ve söylenene kadar lezzetli bir atıştırmalık yemeyi bekleyerek hazzı erteleme gibi bilişsel yetenek ve dürtü kontrolünü test eden dört farklı "yürütme işlevi" görevi yapmaları istendi. Çizim yapanlarla ve SüngerBob dışında bir çizgi film izleyenlerle karşılaştırıldığında, “SüngerBob çocukları” görevlerde önemli ölçüde daha kötü performans gösterdi.
Araştırmacılar elde edilen bulgulardan sonra “Bu çalışma, popüler, hızlı tempolu fantastik bir televizyon şovunu izlemenin 9 dakika sürmesinin 4 yaşındaki çocukların yürütme işlevini hemen bozduğunu ortaya çıkardı ve bu, küçük çocukların ebeveynlerinin farkında olması gereken bir sonuç.” dedi.
Seattle Çocuk Hastanesi Çocuk Sağlığı, Davranış ve Gelişimi Merkezi direktörü Dr. Dimitri Christakis’in konuya yaklaşımı “TV'nin doğal olmaması; gerçek dünyada ulaşılamayacak bir hızda gerçekleşmesi” yönünde oldu. Christakis, insan beynin gerçeküstü olan şeyleri işlemek için evrimleşmediğini ve hız dolayısıyla çocukların beyinlerinin yorulduğunu belirtti.
Bronx'taki Montefiore Çocuk Hastanesinde Sağlıklı Adımlar Programı'nın direktörü ve psikolog Dr. Rahil Briggs de çalışma hakkında yorumda bulunurker, “"Ebeveynler olarak, konu bir çizgi filmse, sorun olmadığını varsayıyoruz," dedi. Ancak, bazı programların hızlı tempolu fantastik sekanslarının aslında erken çocukluk beynini “o kadar da fantastik olmayan bir şeye” dikkat edememe konusunda hazırlayabileceğini söyledi ve uyardı: “Beyni neredeyse ADHD (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) gibi dürtüsel olmaya hazırlıyor olabilirsiniz.”
SüngerBob'un yapımcıları Nickleodeon ise çizgi filmi savundu ve çalışmanın sadece orta ve üst sınıf beyaz çocuklara baktığına dikkat çekti. Nickleodeon temsilcisi David Bittler ABC News'e şunları söyledi: “Şovun hedeflenen demosunun bir parçası olmayan, farklı olmayan 60 çocuğu incelemek, dokuz dakikalık programlamayı izlemek şüpheli bir metodolojidir. Ebeveynlerin güvenebileceği herhangi bir geçerli bulgu için temel oluşturması mümkün değil.”
Gerektiğinde Kanalı Değiştirin
Tartışmanın diğer tarafındakiler ise tüm çoklu görevlerin çocukların miras alacakları internet odaklı dünyaya hazırladığını ve onlara günümüz iş dünyasındaki pek çok kişinin kendi kendilerini eğitmek zorunda kaldığı şekilde medyayı doğası gereği nasıl kullanacaklarını öğrettiğini savunuyor. Yani çocukların medya ile olan ilişkisini sınırlamak günümüz dünyasında neredeyse hiç mümkün olmayan bir şey.
Tam bu noktada iyi haber şu: Yalnızca belirli türdeki programlar “zararlı” görünüyor. Aslında önemli olan gerektiği zaman kanalı değiştirebilmek ve TV izlemek için harcanan saatlere makul sınırlamalar koymak. Ayrıca ebeveynlerin, çocuklarının TV alışkanlıklarını "yakından denetlemeleri" ve onları okuma, dışarıda oyun oynama ve başkalarıyla etkileşim kurma gibi ilgi çekici etkinliklerle yönlendirmeleri gerekiyor.
Kaynakça
- CommenSense Media. (tarih yok). Parent reviews for SpongeBob SquarePants. CommenSense Media: https://www.commonsensemedia.org/tv-reviews/spongebob-squarepants/user-reviews/adult adresinden alınmıştır
- Huget, J. L. (2011, Eylül 12). SpongeBob’s effect on kids’ brains. The Washington Post: https://www.washingtonpost.com/blogs/the-checkup/post/spongebobs-effect-on-kids-brains/2010/12/20/gIQAoTphFK_blog.html adresinden alınmıştır
- HUTCHISON, C. (2011, Eylül 9). Watching SpongeBob Squarepants Makes Preschoolers Slower Thinkers, Study Finds. ABC News: https://abcnews.go.com/Health/Wellness/watching-spongebob-makes-preschoolers-slower-thinkers-study-finds/story?id=14482447 adresinden alınmıştır
- RABIN, R. C. (2011, Eylül 12). Is SpongeBob SquarePants Bad for Children? Well Blogs New York Times: https://well.blogs.nytimes.com/2011/09/12/is-spongebob-squarepants-bad-for-children/#:~:text=Researchers%20report%20that%204%2Dyear,program%20or%20spent%20time%20drawing. adresinden alınmıştır
- Trammell, K. (2019, Mayıs 5). SpongeBob and the 7 life lessons he taught a generation. CNN Entertainment: https://edition.cnn.com/2019/05/05/entertainment/spongebob-anniversary-trnd/index.html adresinden alınmıştır
0 Yorum