“Doğru yaşa doğru içerik” göz önünde bulundurulduğunda, dijital dünya çocuklara birçok olanak sunar. Bu dünya, ebeveynlerin doğru yönlendirmesi ve çocukların doğru kullanımıyla hem yaratıcılık ve beceri yeteneklerini geliştirmeye yardım eder hem de çocukların araştırıp öğrenmesine katkı sağlar. Bazı faaliyetler ise (sosyal medya sitelerine katılım, video/fotoğraf paylaşmak, çok oyunculu platformlarda çevrimiçi oyun oynamak, “arkadaş eklemek” gibi) çocuk ve ebeveyn tarafından olumlu etki olarak görülse de çocuklar için çevrimiçi risk oluşturabilir.
Selinay Yüksel
Şimdi bu risklere göz atalım:
1. Siber Zorbalık
Siber zorbalık, birinin başka birine zorbalık yapmak için internet veya teknolojiyi kullanması anlamına geliyor. Sosyal medya ve çevrimiçi oyunlar çocukların çok fazla zaman geçirdiği alanlar olduğundan siber zorbalık buralarada ortaya çıkıyor. Örneğin çocuğun bir oyunda yarattığı karakterin sürekli saldırıya maruz kalması sanal dışlanmaya neden olabileceği gibi bu durum çevrimiçi hayatttan çıkıp çocuğun gerçek hayatında aşağılanmasına dönüşebilir. Ya da sosyal medya aracılığıyla başka bir kimliğe bürünerek veya bürünmeden çocuğa cinsel içerikli mesajlar göndermek de siber zorbalık örneği olarak karşımıza çıkar.
Böyle bir durumda ise yapılması gereken şunlardır:
- Çocuğunuzun zorbaya cevap vermemesi gerektiğini anlatın
- Zorbanın çocuğunuza ulaşmasını engelleyin
- Metin veya görsel gibi ilgili iletişimleri kaydedin
- Hepsinden önce ise çocuğunuzun size bu durumdan bahsedebileceği bir ortam yaratın. Onun dijital alışkanlıklarını yakından takip edin.
2. Uygunsuz Web Siteleri
Internet ortak kullanım ve paylaşım alanı olduğundan çocukların yaşına uygun olmayan birçok site de bulunuyor. Ebeveyn denetimi/filtresi her ne kadar bu siteleri görmesine engel olmaya çalışsa da bu %100 bir sonuç vermez. Uygun olmayan içerik internet ağından kayabilir. Buradaki önemli nokta ise tıpkı siber zorbalıkta olduğu gibi teşvik.
Çocuğunuzu, kendisini rahatsız eden veya üzen herhangi bir şey görüp görmediğini size söylemesi için teşvik etmelisiniz, böylece ona yardım edebilirsiniz.
3. Çevrimiçi Maddi Risk
Çocukları herhangi bir oyuna ücretsiz erişim diyerek kandırmak ya da oynadıkları bir oyunda bir sonraki aşamaya ücretsiz bir şekilde geçeceklerine inandırmak dolandırıcılar için oldukça kolay. Dolandırıcılar bunu yapmak için çocuklar arasındaki popüler bir oyunda potansiyel kurbanlarını belirledikten sonra ebeveynlerinin kredi kartı bilgilerini istiyor ve karşılığını vereceğini söylüyor.
Bu durumdan korunmanın tek yolu ise çocuklarınıza çok şey vaat eden çevrimiçi teklifler konusunda temkinli olmalarını öğretimekten geçiyor. (Kaspersky)
4. Kötü Amaçlı Yazılımlar
Internet günümüzde çocukların günlük hayatı için vazgeçilmez bir parça. Bu yüzden interneti sağlıklı tutmak çok önemli. Bilgisayarı kötü amaçlı yazılımlardan arındırmak da bu işin başlangıcı. Kötü amaçlı bilgisayar yazılımları, kurbanın bilgisi olmadan yüklenen yazılımlardır. Bu yazılımlar sayesinde kişisel bilgilerin çalınması çok kolay gerçekleştirilir. Çocuklarınızı eğitmek ise bu karşı yapılacak en iyi korumadır. Ayrıca antivirüs yazılımları ve ilgili güvenlik korumaları, çocuğunuzun bilgisayarını içine giren tüm kötü amaçlı yazılımlara karşı korumaya yardımcı olabilir. (Kaspersky)
5. Gizli Bilgi Yayınlama
Çocuklar kişisel bilgilerin özel olmasını gerektiğini bilemez. Bu yüzden herhangi bir sosyal medya profillerini herkese açık hale getirebilir ve kişisel bilgilerini yayınlayabilirler (bu bilgiler kişisel anların fotoğraflarından ev adreslerine kadar her türlü şey olabilir) Eğer çocuklarınız bilgileri herkese açık hale getirdiyse bunu ebeveyn olarak siz de görebilirsiniz. Bu yüzden düzenli bir şekilde profillerini takip edip durumun yanlışlığını anlatmaktan çekinmeyin.
Sonuç olarak çocuklar birçok neden dolayı çevrimiçi dünyanın içine katılıyor. Evet bu dünyada riskler olsa da olanakları da bir o kadar fazla. Bu yüzdek riskleri en aza indirmek için ebeveynler yapıcı dijital vatandaş olmalı ve çocuklarının dijital dünyanın fırsatlarından geri kalmasının önüne geçmeli.
Kaynakça
Kaspersky. (tarih yok). Çocukların İnternette Karşılaştıkları En Önemli Yedi Tehlike: Koruma Yöntemleri. Kaspersky: https://www.kaspersky.com.tr/resource-center/threats/top-seven-dangers-children-face-online adresinden alınmıştır
Marden Bridge Middle School. (tarih yok). e-Safety Help Sheet: https://mbms.org.uk/esafety/assets/docs/risks-online.pdf adresinden alınmıştır
0 Yorum